Hello Tractor เป็นกิจการที่จัดตั้งขึ้นในเดือนมิถุนายน ปี ค.ศ. 2014 เป็นผลงานจากการริเริ่มของ Jehiel Oliver ที่นำเอาความสามารถในการให้บริการของ ICT-Digital เข้ามารองรับกลไกการทำงานของ Application เพื่อให้บริการที่ไนจีเรียในรูปแบบเดียวกับการบริการของ Uber หรือ Bolt เพื่อบริการรถยนต์บ้านที่ยินดีให้บริการเป็นแท็กซี่ในสหรัฐอเมริกา Grab ที่ริเริ่มพัฒนาจากบริการของแท็กซี่ที่เป็นแท็กซี่คุณภาพและปลอดภัยในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และ Didi ในจีน แต่บริการของ Hello Tractor ไม่ใช่บริการแท็กซี่เพื่อการเดินทาง แต่เป็น Tractor สำหรับเป็นเครื่องจักรกลการเกษตร (ลงทุนแมน, 2021) ทั้งนี้ก็เพราะว่า ไนจีเรียและแอฟริกามีความต้องการ Tractor เพิ่มเติมอีกมาก หากเปรียบเทียบกับภูมิภาคอื่น โดยค่าเฉลี่ยของการมีบริการ/การใช้งานของ Tractor ต่อพื้นที่ 100 ตารางกิโลเมตรของโลกมีค่าเฉลี่ยอยู่ 200 คัน แต่ที่แอฟริกาและไนจีเรีย มีเพียง 8 คัน และ 6.5 คัน ตามลำดับ ดังที่ปรากฎตามรูปที่ 4.10 ยิ่งไปกว่านั้น ภาคเกษตรของแอฟริกาและไนจีเรีย ยังเผชิญกับการแย่งชิงแรงงาน อันเนื่องมาจากการขยายตัวอย่างรวดเร็วของเมืองและแรงงานสูงวัย (Oliver, 2019)

บริการของ Tractor ของไนจีเรียและแอฟริกาเปรียบเทียบกับพื้นที่ภูมิภาคอื่น ที่มา: Oliver, 2019
Hello Tractor เป็นกิจการแบบบริษัท ให้บริการที่อิงการจัดการแก้ปัญหาการผลิตของระบบเศรษฐกิจอันเป็นรูปแบบของการประกอบการธุรกิจเพี่อสังคม (Social Entrepreneurship) ในขณะเดียวกันก็ได้รับการสนับสนุนทั้งจากภาครัฐ องค์กรระหว่างประเทศ และสร้างความร่วมมือแบบธุรกิจกับบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ เช่น Olam, John Deere, HEIFER, Vodafone, Kubota และโครงการอาหารโลกภายใต้การสนับสนุนขององค์การสหประชาชาติ (World Food Program) กิจกรรมของบริษัท เริ่มต้นด้วยการจัดตั้งฝ่ายส่งเสริมธุรกิจ ที่มุ่งให้ความรู้และแนะนำให้เกษตรกรใช้งานระบบ Application สร้างระบบการติดตามการทำงานของเครื่องจักรกลผ่าน GPS ผลจากการใช้ Tractor ทำให้การผลิตของเกษตรกรมีประสิทธิภาพสูงกว่าเดิม 50% ประหยัดเวลาไปได้มากถึง 40 เท่าตัว (หากใช้แรงงานคน) (ลงทุนแมน, 2021: Tong, 2020)
ผลการสำรวจ ณ ปี ค.ศ. 2020 พบว่า ผลผลิตของเกษตรกรเพิ่มขึ้น 83% และมีรายได้เพิ่มขึ้น 73% มีเกษตรกรที่ได้ใช้เครื่องจักรกลเป็นครั้งแรกมากถึง 55% (Shrader, 2020) ประเด็นที่สำคัญของการบริการระบบการเรียกใช้บริการ Hello Tractor จึงไม่เป็นแต่เพียงปัจจัยที่นำไปสู่การเพิ่มความสามารถในการผลิตและสร้างรายได้เพิ่มขึ้น แต่เป็นกลไกที่ทำให้ “เกษตรกรรายย่อย” (Smallholder) ซึ่งมีจำนวน 500 ล้านครัวเรือน (World Bank, 2016) ได้มีโอกาสเข้าถึงเครื่องจักรกล และเทคโนโลยีเหล่านี้
จนถึงสิ้นปี ค.ศ.2021 Hello Tractor ได้ขยายบริการธุรกิจไปยัง 17 ประเทศ ทั้งในทวีปแอฟริกาและเอเชีย สร้างรายได้ให้กับเจ้าของแทรกเตอร์ที่เข้าร่วมโครงการ (ทั้งบริษัทและเกษตรกรเจ้าของรถ) 12,600 ล้านเหรียญสหรัฐ (Oliver, 2019) เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของเกษตรกรไป มากกว่า 500,000 ราย มีการจ้างงาน ทั้งทางตรงและทางอ้อมมากกว่า 2 ล้านตำแหน่ง และช่วยผลิตอาหารให้กับชาวแอฟริกาไปแล้ว 37 ล้านเมตริกตัน และได้รับการคัดเลือกจากนิตยสารฟอร์จูนเป็นบริษัทเอกชนที่มีส่วนต่อการเปลี่ยนโลกในปี ค.ศ. 2021 เป็นกิจการในระบบทุนนิยมที่สร้างสรรค์เครื่องมือไปร่วมแก้ปัญหาของโลกที่ไม่เคยได้รับการแก้ไขมาก่อน หรือที่รู้จักกันในนาม Fortune’s Change the World List ลำดับที่ 3 (ลงทุนแมน, 2021; Fortune, 2021)
กล่าวโดยสรุป ความสำเร็จและการขยายตัวของการบริการ IoT และธุรกิจแพลตฟอร์มเพื่อบริการ Tractor ของ Hello Tractor ได้สร้างโอกาสในการเข้าถึงบริการเครื่องจักรกลของเกษตรกรในทวีปอาฟริกา และการเข้าถึงของเกษตรกรรายย่อยในประเทศต่าง ๆ ที่ใช้บริการ (17 ประเทศ) อันเป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างความสัมพันธ์ในระบบการผลิตของเศรษฐกิจของเกษตรกรรายย่อย พื้นที่ที่ไม่เคยมีบริการใช้งานเครื่องจักรกล และการสร้างความสามารถในการผลิตอาหารขึ้นใหม่อีกส่วนหนึ่ง อันเป็นตัวอย่างของผลงานที่สร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ (System Transformation) ที่เกิดขึ้นทั้งระบบ
บรรณานุกรม:
ลงทุนแมน. (2021). กรณีศึกษา Hello Tractor แอปยืมรถแทรกเตอร์จากทวีปแอฟริกา.
สืบค้นจาก https://www.longtunman.com/34682
Oliver, J. (2019). Hello Tractor, Knowledge & Innovation Conference, Technology Solutions for Tractor Contractors and Farmers.
สืบค้นจาก https://thedocs.worldbank.org/en/ doc/409371556637599751-0090022019/original/HelloTractor.pdf
เรียบเรียงโดย
ดร.สุนทร คุณชัยมัง
ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมสังคม [Social Innovation Research and development Institute. (SIRDI)]
วิทยาลัยผู้นำและนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต