ภาพประกอบที่ 1 Liang Wenfeng ผู้ก่อตั้ง DeepSeek บริษัทสตาร์ทอัพ AI สัญชาติจีน
ที่มา: Tunik, 2025.
เหลียง เหวินเฟิง (Liang Wenfeng) เกิดในปี ค.ศ. 1985 ที่หมู่บ้าน Mililing, Tanba เมือง Wuchan มณฑล Guangdong จบการศึกษาด้านวิศวกรรมศาสตร์จาก Zhejiang University และมหาบัณฑิต วิศวกรรมศาสตร์ สาขาข้อมูลและการสื่อสาร ในปี ค.ศ. 2010 โดยมีวิทยานิพนธ์เรื่อง Research on target tracking algorithm based on low-cost PTZ camera ในปี ค.ศ. 2008 เหวินเฟิงและทีม ได้ไปสำรวจข้อมูลเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณทางการค้า การเรียนรู้เครื่องจักรกล และเทคโนโลยีเพื่อประมวลข้อมูลสถานการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม และความเป็นไปได้ของการพัฒนาจากการประสบวิกฤติทางการเงิน ในปี ค.ศ. 2007-2008 ทั้งนี้ ก็เพราะหลังจบการศึกษาใหม่ ๆ เหวินเฟิง ได้ไปริเริ่มกิจการเพื่อประยุกต์การใช้งาน AI กับการทำงานภาคสนามที่เมืองเฉิงตู มณฑลเสฉวน เมื่อกิจการล้มเหลว เขาและ Xu Jin เพื่อนร่วมชั้นเรียนจาก Zhejiang University ก็ได้ประยุกต์ใช้ AI กับธุรกิจการเงิน โดยจัดตั้ง Hangzhou Yakebi Investment Management Co., Ltd. ในปี ค.ศ. 2013 และ Hangzhou Huanfang Technology Co, Ltd. ในปี ค.ศ. 2015 ซึ่งต่อมาก็คือ Zhejiang Jiuzhang Asset Management Co., Ltd.
ปี ค.ศ. 2016 เหวินเฟิงและเพื่อน ได้จัดตั้ง Ningbo High-Flyer Quantitative Investment Management Partnership (Limited Partnership) เพื่อทำหน้าที่ระดมทุนและเป็นทุนสำหรับการพัฒนากิจการลงทุนด้าน AI รวมทั้ง DeepSeek ที่เริ่มขึ้นในปี ค.ศ. 2023 และเริ่มให้บริการเป็นโมเดลแรกในเดือนมกราคม ปี ค.ศ. 2025 ภายใต้ MIT License การให้บริการของ DeepSeek เป็นบริการ AI ที่จัดการ Large Language Models ที่มีต้นทุนต่ำกว่าผู้ให้บริการรายอื่น ๆ รวมทั้ง GPT-4 อันเป็นผลต่อเนื่องมาจากการยกระดับกิจการ High-Flyer ไปสู่ Supercomputer ด้วยการลงทุนซื้อไมโครชิพจาก Nvidia ของเหวินเฟิงก่อนที่จะถูกรัฐบาลสหรัฐจะออกประกาศกีดกัน-ห้ามขายให้กับบริษัทจีน ในขณะเดียวกัน ก็ได้รับการสนับสนุนและส่งเสริมจากรัฐบาลของจีน (ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของระบบแวดล้อม หรือ Ecosystem) อย่างเข้มข้น โดยเหวินเฟิงเป็นผู้ประกอบการ 1 ใน 9 รายของคนรุ่นใหม่ ที่ได้รับเชิญให้นำเสนอแนวความคิดและข้อเสนอแนะต่อที่ประชุมสัมมนาให้กับผู้สูงวัยที่เป็นนักวิชาการ ข้าราชการและผู้บริหารกิจการของรัฐในสาขาต่าง ๆ ที่จัดโดยนายกรัฐมนตรี Li Qiang เมื่อวันที่ 20 มกราคม ปี ค.ศ. 2025
ภาพประกอบที่ 2 โลโก้ของ DeepSeek แสดงอยู่ข้าง ๆ แอปพลิเคชันผู้ช่วย AI บนโทรศัพท์มือถือ
ที่มา: Baptista, 2025.
การลงทุนด้านเทคโนโลยีเพื่อไปลงทุนใน AI ของ High-Flyer ถือได้ว่าเป็นการปฏิวัติระบบเทคโนโลยีใหม่ของจีนอีกรอบหนึ่ง และ DeepSeek เป็นพัฒนาการของ AI ที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของ Opensource ซึ่งเป็นพื้นที่สาธารณะที่มีสิทธิเข้าถึงข้อมูล และสามารถร่วมพัฒนาปรับปรุงรายการต่าง ๆ ร่วมกัน ซึ่งเป็นระบบที่มีความต่างไปจาก ChatGPT
Lesson Learned
เหวินเฟิง มีความเห็นว่า อุตสาหกรรมเทคโนโลยีของจีนมีความจำเป็นต้องก้าวออกไปจากการตกอยู่ในวงจรการควบคุมการส่งออกของสหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การพัฒนานวัตกรรมด้านแอปพลิเคชันของ Smartphone และรถไฟฟ้า ที่จำเป็นต้องเร่งฝีเท้าในการขยายตัว มากกว่าการมุ่งสร้างสิ่งประดิษฐ์เหมือนในช่วงแรกเริ่ม เหวินเฟิง หักล้างทัศนะและวาทกรรมที่มักจะกล่าวกันว่า ความก้าวหน้าของจีนกับสหรัฐอเมริกานั้นห่างกัน ตามหลังกัน 1-2 ปี ช่องว่างดังกล่าว มีความแตกต่างกัน ทั้งในเรื่องของการตั้งต้นและการขยายตัวตามกระบวนการเลียนแบบทางสังคม ด้วยความเป็นสังคมที่มีโครงสร้างและวัฒนธรรมที่ต่างกัน การขาดแคลนงานนวัตกรรมของจีน ไม่ใช่ขาดทุนทางการเงิน แต่สิ่งที่ขาด คือ ความเชื่อมั่นและการจัดการความรู้ที่ตั้งอยู่บนฐานของความสามารถ/เก่ง (Baptista, 2025)
หากเปรียบเทียบ DeepSeek กับ ChatGPT ก็จะพบว่า DeepSeek จะมีเทคนิค การทำงานของระบบเหตุผล และกระบวนการตัดสินใจที่จะตั้งอยู่บนพื้นฐานขององค์ประกอบเทคโนโลยีที่เข้ามาทำงานร่วมกันอย่างเปิดเผย ซึ่งเป็นการทำงานที่ผู้ใช้งานสามารถร่วมปรับเปลี่ยนและพัฒนาข้อมูลที่ประมวลขึ้นโดยปัญญาประดิษฐ์ ในขณะที่ ChatGPT จะสะท้อนความแข็งแรงไปตามหน้าที่และพื้นที่ความสามารถการสร้างสรรค์ของเทคโนโลยีที่มีการออกแบบไว้แล้ว และการปรับปรุงข้อมูลจากการโต้ตอบจะถูกนำไปใช้ปรับปรุงและพัฒนาก็ต่อเมื่อผู้ให้บริการรับเอาไปดำเนินการต่อ (ซึ่งจะมีข้อจำกัดต่อการปรับใช้งานและความเหมาะสมของพื้นที่ได้) (Jin et al, 2025)
อนึ่ง การพัฒนาเทคโนโลยีด้าน ICT จากต้นตำรับของสหรัฐอเมริกากับเอเชีย จะเห็นการพัฒนาที่มีบุคลิกของการพัฒนาในรายละเอียดที่แตกต่างกัน (ตามการใช้ประโยชน์ของงาน) เช่น Amazon ที่ให้บริการ e-commerce ระหว่างผู้ให้บริการกับผู้ใช้งานที่เริ่มต้นจาก C2C (เมื่อปี ค.ศ. 1994) กับ Alibaba ที่เริ่มต้นบริการค้าขายสำหรับ B2B (เมื่อปี ค.ศ. 1999) การให้บริการรถบ้านมาร่วมให้บริการขนส่งในกิจการขนส่งสาธารณะของ Uber (เมื่อปี ค.ศ. 2009) กับ Grab ของสิงคโปร์-มาเลเซีย ที่เป็นบริการที่ให้โอกาสกับแท็กซี่
ที่ผ่านการอบรมคุณภาพของการให้บริการ (เมื่อปี ค.ศ. 2011) และล่าสุดก็จะเห็นได้จาก ChatGPT (เปิดให้บริการปี ค.ศ. 2022) กับ DeepSeek (ที่เปิดให้บริการ เมื่อปี ค.ศ. 2025) ในขณะที่สหรัฐอเมริกาสร้างธุรกิจ ICT & Digital Business ตามผลของการเปิดโอกาสให้เอกชนเข้าใช้ประโยชน์จากเครือข่ายอินเตอร์เน็ต และความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการสื่อสารจากแต่เดิมที่สามารถใช้งานได้ในกิจการของกองทัพ และส่วนราชการ โดยมีสถาบัน
การศึกษา สถาบันวิจัย ศูนย์การแสดงผลงานที่มีซิลิคอนแวลลีย์เป็นศูนย์กลาง พร้อมกับมี VC เป็นระบบแวดล้อมทางการลงทุน (เช่นเดียวกับสิงคโปร์) ในขณะที่จีนมีบทบาทของรัฐบาลร่วมสนับสนุนอีกภาคส่วนหนึ่ง
เรียบเรียงโดย
ดร.สุนทร คุณชัยมัง
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมสังคม วิทยาลัยผู้นำและนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต
พฤษภาคม 2568
Reference
Baptista, E. (January 29, 2025). Who is Liang Wenfeng, the founder of DeepSeek?. https://www.reuters.com/technology/deepseek-founder-liang-wenfeng-puts-focus-chinese-innovation-2025-01-28/
Jin, I. et al (2025). DeepSeek vs. ChatGPT: prospects and challenges. https://www.frontiersin.org/journals/artificial-intelligence/articles/10.3389/frai.2025.1576992/full
Tunik, T.(2025). The mastermind behind DeepSeek: Who is Liang Wenfeng?. https://www.calcalistech.com/tags/Liang_Wenfeng
